Ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον εύρημα ήταν ότι οι εργαζόμενοι με υψηλότερες πεποιθήσεις για την ανταγωνιστική ζούγκλα δήλωσαν ότι θα ήταν πιο πιθανό να επιλέξουν και να παραμείνουν με, (και λιγότερο πιθανό να αποχωρήσουν), ανταγωνιστικούς διευθυντές, από εκείνους με χαμηλότερες πεποιθήσεις για την ανταγωνιστική ζούγκλα.

 

Οι άνθρωποι που βλέπουν τον κόσμο ως μια άγρια κοινωνική ζούγκλα είναι πιο πιθανό να θαυμάζουν τους ανταγωνιστικούς ηγέτες, επαινώντας την ικανότητά τους, ενώ όσοι βλέπουν τον κοινωνικό κόσμο ως συνεργατικό και καλοπροαίρετο μπορεί απλώς να αποκαλούν αυτούς τους ηγέτες ανίδεους, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε από την Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία.

«Γιατί κάποιοι άνθρωποι βλέπουν την ανταγωνιστική συμπεριφορά στους ηγέτες -ειδικά όταν είναι ιδιαίτερα κακή ή δυναμική ή δυσάρεστη- ως ένδειξη ανικανότητας, ενώ άλλοι τη βλέπουν ως ένδειξη έξυπνης ηγεσίας;» δήλωσε η Christine Nguyen, διδακτορική φοιτήτρια στο Columbia Business School και συν-συγγραφέας της εργασίας που δημοσιεύτηκε στο Journal of Personality and Social Psychology. «Υποψιαζόμαστε ότι η απάντηση μπορεί να μην αφορά μόνο τους ηγέτες, αλλά και τους ανθρώπους που τους αξιολογούν και τον τρόπο που αυτοί οι άνθρωποι βλέπουν τον κόσμο. Με άλλα λόγια, το θηριώδες είναι στα μάτια του θεατή».

Η Nguyen και ο συν-συγγραφέας Daniel Ames, PhD, κοινωνικός ψυχολόγος και καθηγητής management στο Columbia Business School, διατύπωσαν τη θεωρία ότι οι άνθρωποι που πιστεύουν ότι η κοινωνία είναι ανταγωνιστική είναι πιο πιθανό να εκτιμήσουν τον ανταγωνισμό.

«Οι άνθρωποι που βλέπουν τον κόσμο ως μια ανταγωνιστική ζούγκλα μπορεί να συγχωρήσουν ή ακόμα και να πιστώσουν τους ηγέτες για την επιθετικότητά τους και την αυθάδειά τους. Όσοι βλέπουν τον κόσμο ως ένα συνεργατικό μέρος μπορεί να θεωρούν τέτοιους ηγέτες ενοχλητικούς, αναποτελεσματικούς ή αφελείς», δήλωσε ο Ames.

Η ανταγωνιστική συμπεριφορά περιλαμβάνει ενέργειες που θεωρούνται κακές, σκληρές, δυναμικές και εκφοβιστικές. Στο άλλο άκρο του φάσματος βρίσκονται οι συμπεριφορές που θεωρούνται φιλικές, ευγενικές, ευχάριστες και φροντιστικές.

Οι ερευνητές διεξήγαγαν μια σειρά από έρευνες και πειράματα που περιελάμβαναν περισσότερους από 2.000 συμμετέχοντες. Σε ένα πείραμα, ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να αξιολογήσουν τον αντίκτυπο μιας σειράς συμπεριφορών, μερικές από τις οποίες θα θεωρούνταν ανταγωνιστικές (π.χ., να είναι σκληροί και απότομοι, να φωνάζουν και να κατηγορούν τους ανθρώπους, να κάνουν απειλές ή τελεσίγραφα). Σε ένα άλλο, οι συμμετέχοντες διάβασαν για υποθετικά περιβάλλοντα εργασίας με επικεφαλής διευθυντές με ποικίλους βαθμούς ανταγωνιστικής συμπεριφοράς. Μερικοί κλήθηκαν να αξιολογήσουν προηγούμενες συμπεριφορές CEOs του πραγματικού κόσμου.

Σε όλα τα πειράματα, οι συμμετέχοντες που είδαν τον κόσμο ως πιο ανταγωνιστικό ήταν πιο πιθανό να αξιολογήσουν τους ανταγωνιστικούς διευθυντές ή ηγέτες ως ικανούς σε σύγκριση με τους συμμετέχοντες που είδαν τον κόσμο ως πιο συνεργατικό. Οι συμμετέχοντες με ισχυρότερες πεποιθήσεις για την ανταγωνιστική ζούγκλα ήταν επίσης πιο πιθανό να αξιολογήσουν τις ανταγωνιστικές συμπεριφορές ως έχουσες πιο θετικό αντίκτυπο ή ως πιο αποτελεσματικές από τις συνεργατικές συμπεριφορές.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν παρόμοια αποτελέσματα όταν ζήτησαν από τους συμμετέχοντες να κάνουν εικασίες σχετικά με τη συμπεριφορά ηγετών που θαυμάζονταν ευρέως. Όταν οι άνθρωποι αξιολόγησαν επιτυχημένους διευθύνοντες συμβούλους όπως ο Tim Cook της Apple ή η Mary Barra της General Motors, όσοι πίστευαν ότι ο κόσμος ήταν μια ανταγωνιστική ζούγκλα υπέθεσαν ότι αυτοί οι ηγέτες πρέπει να χρησιμοποίησαν τακτικές αντιπαράθεσης πιο συχνά κατά την άνοδό τους στην κορυφή και πίστευαν ότι αυτές οι τακτικές τους βοήθησαν να πετύχουν.

Ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον εύρημα ήταν ότι οι εργαζόμενοι με υψηλότερες πεποιθήσεις για την ανταγωνιστική ζούγκλα δήλωσαν ότι θα ήταν πιο πιθανό να επιλέξουν και να παραμείνουν με, (και λιγότερο πιθανό να αποχωρήσουν), ανταγωνιστικούς διευθυντές, από εκείνους με χαμηλότερες πεποιθήσεις για την ανταγωνιστική ζούγκλα.

«Όταν ρωτήσαμε τους εργαζομένους για τους τρέχοντες διευθυντές τους, διαπιστώσαμε ότι οι εργαζόμενοι με υψηλότερες πεποιθήσεις για την ανταγωνιστική ζούγκλα είχαν επί του παρόντος περισσότερους ανταγωνιστικούς διευθυντές σε σύγκριση με εκείνους με χαμηλότερες πεποιθήσεις για την ανταγωνιστική ζούγκλα», δήλωσε ο Nguyen. «Αυτό μας υποδηλώνει ότι, με την πάροδο του χρόνου, μέσω διαδικασιών όπως η επιλεκτική ένταξη και αποχώρηση των εργαζομένων, οι ανταγωνιστικοί ηγέτες μπορεί να βρεθούν περιτριγυρισμένοι από ένα υποσύνολο εργαζομένων με ισχυρότερες πεποιθήσεις για την ανταγωνιστική ζούγκλα, οι οποίοι είναι πιο ανεκτικοί και επιδοκιμάζουν τη συμπεριφορά τους».

Αυτά τα ευρήματα ρίχνουν φως στο πώς και γιατί ορισμένοι ανταγωνιστικοί ηγέτες επιτυγχάνουν, παρά το γεγονός ότι δημιουργούν ένταση ή φαίνονται απωθητικοί, σύμφωνα με τους συγγραφείς.

«Τα ευρήματά μας μπορεί να βοηθήσουν να εξηγηθεί πώς και γιατί οι ανταγωνιστικοί ηγέτες μπορεί να γίνονται ανεκτοί, να δικαιολογούνται ή ακόμη και να γιορτάζονται από εκείνους που εργάζονται μαζί τους ή υπό την ηγεσία τους, επιτρέποντάς τους να κατακτήσουν και να παραμείνουν σε θέσεις εξουσίας», δήλωσε ο Ames.

Η Nguyen σημείωσε ότι οι περισσότεροι συμμετέχοντες προέρχονταν από τις Ηνωμένες Πολιτείες, γεγονός που μπορεί να περιορίσει την ευρεία εφαρμογή των αποτελεσμάτων. Η μελέτη επικεντρώθηκε επίσης σε σενάρια χώρου εργασίας και στις αντιλήψεις για τους ηγέτες των οργανισμών. Μελλοντική έρευνα θα μπορούσε να διερευνήσει πώς αυτές οι δυναμικές διαδραματίζονται σε ευρύτερα κοινωνικά ή πολιτιστικά πλαίσια.

Άρθρο: «Savvy or Savage? How Worldviews Shape Appraisals of Antagonist Leaders», από την Christine Nguyen, BA, και τον Daniel Ames, PhD, Πανεπιστήμιο Columbia. Journal of Personality and Social Psychology, δημοσιεύτηκε online στις 14 Ιουλίου 2025.

Πηγή:

https://www.apa.org/news/press/releases/2025/07/competitive-world-mean-leaders